„Lusitania”

Na półwyspie Old Head of Kinsale już byliśmy. Dziś wracamy w to samo miejsce – bo jest tu jeszcze jedna ciekawostka.

Aż do czasu zwodowania przez White Star Line 'Olympica’ i 'Titanica’, 'Lusitania’ – wraz z siostrzaną 'Mauretanią’ były najszybszymi i najbardziej luksusowymi statkami pasażerskimi na północnoatlantyckim szlaku. O 'Błękitnej Wstędze Atlantyku’ tez już była mowa; dość powiedzieć, że 'Lusitania’ zdobyła to trofeum aż czterokrotnie.

7 maja 1915 roku, 202 rejs 'Lusitanii’ przez Atlantyk powoli dobiegał końca. Gdy statek minął Old Head of Kinsale, natknął się na niemiecki okręt podwodny U-20. I od tego momentu pojawia się mnóstwo niewiadomych.

Kapitan Walther Schwieger twierdził, że w stronę 'Lusitanii’ posłał tylko jedna torpedę, która trafiła statek w część dziobową. Mimo trafienia transatlantyk płynął dalej z prędkością ok. 18 węzłów (ok. 33 km/h); pozwalała na to zarówno wielkość jednostki, jak i jej konstrukcja, odporna na trafienie jedną torpedą. Jednak po chwili dał się słyszeć drugi wybuch i statek w ciągu 18 minut przełamał się na pół i zatonął.

Do dziś nie wiadomo, co było przyczyną drugiego wybuchu. Mówi się o eksplozji przewożonej amunicji, wybuchu pyłu węglowego, wybuchu przewożonego pyłu aluminiowego lub o eksplozji kotłów zalanych wodą. Zagadką pozostaje także, dlaczego 'Lusitania’ nie otrzymała eskorty Royal Navy stacjonującej na tych wodach. Jedna z teorii spiskowych mówi, że angielski wywiad celowo pozwolił Niemcom na przechwycenie informacji, jakoby 'Lusitania’ przewoziła broń z USA, po to by wymusić większe zaangażowanie się Amerykanów w I wojnę światową.

’Lusitania’ spoczęła na dnie, na głębokości ok. 90 metrów. Zginęło 1198 osób, ocalały 764. Małe muzeum poświęcone transatlantykowi znajduje się w dawnej wieży obserwacyjnej, stojącej u nasady Old Head of Kinsale.

Owa wieża – to kolejna ciekawostka tego miejsca.

W czasie wojen napoleońskich na wybrzeżu Irlandii powstało 81 wież takich jak ta na zdjęciu. Zadaniem stacjonującej w niej załogi była obserwacja morza i informowanie o zbliżającej się inwazji floty francuskiej i przy pomocy sygnałów świetlnych (nocą) lub flag (w dzień) wysłanie ostrzeżenia do dowództwa. Wieża na Old Head of Kinsale nosiła numer 25.

Wewnątrz odrestaurowanej wieży mieści się niewielkie muzeum z replikami pamiątek po 'Lusitanii’. Z tarasu na ostatniej kondygnacji rozciąga się fantastyczny widok na okolicę.

Niestety: wnętrza nie mogę Wam pokazać – z wiadomego powodu. Może kiedyś…

Obok wieży znajduje się Lusitania Memorial Garden, będący z jednej strony miejscem upamiętniającym katastrofę, z drugiej zaś – miejscem gdzie można usiąść, wyciszyć się i zadumać nad kruchością życia. W Memorial Garden znajduje się żurawik łodziowy: jest to oryginalny żurawik wydobyty z 'Lusitanii’.

Po katastrofie, morze długo jeszcze wyrzucało na brzeg ciała ofiar. Większość z nich została przewieziona do Cobh (wówczas jeszcze Queenstown) i pochowana we wspólnym grobie. W centralnym punkcie miasta, tuz obok dworca morskiego Titanica znajduje się pomnik ofiar 'Lusitanii’.